Las meissons

Radiò FM 43, lo 13 d'Octòbre de 2004

Se fasiá au mes d'aost. Se fasiá a la man aube le volam. Las bèlas bòrias prenián d'òmes per aquel trabalh, de meissonièrs. Le païsan anava a la fèira de la lòia que se teniá dos còps per setmana, a Sent Agreva o ès Tença. Aquí se tenián los meissonièrs. Davisavan per le prètz e s'entornavan totes a la bòria. Le vèspre, manjavan la vinalha. Per que la patrona o la filha, chaliá chausir le colièr.

Le lendeman le matin quand l'aiganha s'èra levaa, tot aquel monde anavan au trabalh, aquò s'apelava la còla. I aviá le cabacièr, puèis le colièr, e le darrièr la catla. Lais èran cinc, dètz, e de quauques còps una vintena de meissonièrs.

Vos vau dire que fasiá le colièr: quò èra aquel chausit, e ben, quò èra a el d'anava esperar la patrona o la filha qu'adusiá la panèira per manjar, quò èra a el d'ajuar per bailar tot aquò. E ajuava mais per tornar adurre aquel que restava a la bòria, e aquí aviá un poton per sa pena.

Dau temps los autres fasián son trabalh per que son eschala seguèsse coma las autras. Arrapavan una pinhaa de palha bièn juste sotz las èspias e, un còp de volam, aquò èra a tèrra. Tres bònas pinhaas, aquò fasiá una javèla, que restava au solelh tot le jorn. E le vèspre, liavan tot aquò. Per chasca javèla, prenián una pinhaa d'èspias bièn ateiraa, passavan le linon dessotz e bailavan un bòn còp de janolh e la javèla èra viraa en gèrba. Puèis chaliá adurre totas aquelas gèrbas per faire le plonjon, mas chaliá pas trainar car le bòn gran seriá estat perdut.

Vos vau dire coma fasián aquelos plonjons, botavan quatre g èrbas coma una crotz, las èspias dessus, e puèis fasián le rund bièn ateirat. Chaliá que le plonjon seguèsse bièn pontut per que l'aiga de la pleva s'i saquèsse pas. E coma aquò, lais botavan cent e de còps cent cinquanta gèrbas. Quò èra un trabalh penable, e le solelh d'aost conhava e tant de còps fasiá tafor. Quò fai que tot d'un còp n-òm auviá " d'aiga ! d'aiga !" o " de vin !" e aquí las femnas fasián adurre a beure, de laitaa o d'aiga mas pas sovent de vin.

A la tombaa dau jorn, tot aquel monde se redusiá, tant de còps chantavan, e anavan manjar la sopa de trifòlas, de bacon, de toma, quauques còps un tantsipèt de vin. Se jasián dins le fen, a la fenèira e le matin manjavan coma le vèspre.

Puèis los meissonièrs s'ennavan, mas restava le trabalh per le païsan. Chaliá desfaire los plonjons, escartar las g èrbas, las reduire a la granja per faire l'abauç. Se fasiá una tèira de gèrbas bièn ateiraa, las èspias dau latz de dedins, puèis fasián lo lèit aub las èspias bièn dessús, e òm respirava quauque pauc: le blat èra redut.